از ديرباز تاكنون، سيستم‌هاي چاپ تصاوير، تحولات زيادي داشته است. چاپ سربي، فلزي، سنگي، ژلاتيني، افست، ديجيتال و غيره از انواع چاپ محسوب مي‌شوند. ما در اين محتوا از خانه طراحان سام، قصد داريم درباره چاپ ديجيتال به عنوان يكي از جديد‌ترين تكنولوژي‌هاي چاپ، اطلاعاتي را ارائه كنيم.
در دهه‌هاي گذشته براي چاپ تصاوير در تيراژ بالا از افست يا ليتوگرافي استفاده مي‌شد؛ كه از كيفيت و امكانات محدودي برخوردار بود؛ اما در سال‌هاي اخير پيشرفت تكنولوژي، در حوزه‌هاي مختلف از جمله صنعت چاپ، تغييرات اساسي ايجاد كرده است.
چاپ ديجيتال، تازه‌ترين روش براي تبديل تصاوير ديجيتال و با كيفيت به محصولات چاپي است. معمولا از اين سيستم، براي تيراژ‌هاي پايين استفاده مي‌شود. در ادامه به مزاياي چاپ ديجيتال، كاربرد‌هاي آن، فرآيند، ابعاد و انواع چاپ ديجيتال مي‌پردازيم.
از ديرباز تاكنون، سيستم‌هاي چاپ تصاوير، تحولات زيادي داشته است. چاپ سربي، فلزي، سنگي، ژلاتيني، افست، ديجيتال و غيره از انواع چاپ محسوب مي‌شوند. ما در اين محتوا از خانه طراحان سام، قصد داريم درباره چاپ ديجيتال به عنوان يكي از جديد‌ترين تكنولوژي‌هاي چاپ، اطلاعاتي را ارائه كنيم.
در دهه‌هاي گذشته براي چاپ تصاوير در تيراژ بالا از افست يا ليتوگرافي استفاده مي‌شد؛ كه از كيفيت و امكانات محدودي برخوردار بود؛ اما در سال‌هاي اخير پيشرفت تكنولوژي، در حوزه‌هاي مختلف از جمله صنعت چاپ، تغييرات اساسي ايجاد كرده است.
چاپ ديجيتال، تازه‌ترين روش براي تبديل تصاوير ديجيتال و با كيفيت به محصولات چاپي است. معمولا از اين سيستم، براي تيراژ‌هاي پايين استفاده مي‌شود. در ادامه به مزاياي چاپ ديجيتال، كاربرد‌هاي آن، فرآيند، ابعاد و انواع چاپ ديجيتال مي‌پردازيم.
مزاياي چاپ ديجيتال
• هزينه چاپ ديجيتال، در قياس با چاپ افست بسيار زياد است اما استفاده از سيستم ديجيتال، در تيراژ پايين بسيار مقرون به صرفه مي‌باشد. در اين سيستم، هزينه چاپ هر صفحه ثابت بوده و با افزايش تعداد تغيير نمي‌كند.
• سرعت چاپ در سيستم ديجيتال بسيار زياد است.
• در سيستم افست امكان تغيير داده‌ها وجود نداشت اما در سيستم ديجيتال، شما مي‌توانيد به راحتي بخشي از داده‌ها را تغيير دهيد.
• كار با دستگاههاي قديمي چاپ مانند افست، گراور و فلكسو به دليل اينكه بايد در هنگام چاپ، نسبت به كمرنگي يا پر رنگي تصاوير تصميم‌گيري مي‌شد داراي حساسيت بالايي بود. از اين جهت كار با اين دستگاه‌ها نيازمند استخدام يك اپراتور مجرب بود. درصورتي كه كار با دستگاه چاپ ديجيتال، نيازمند توانايي و تجربه خاصي نيست. در چاپ ديجيتال تصميم‌گيري درباره رنگ تصاوير در مرحله آماده‌سازي و قبل از چاپ صورت مي‌گيرد كه اين مسئله سبب صرفه‌جويي در به كارگيري نيروي انساني مي‌شود.
در سيستم چاپ ديجيتال پرينتر مستقيما به رايانه متصل مي‌شود و داده‌ها را مستقيما از رايانه دريافت كرده و چاپ مي‌كند. چاپگر‌هاي ليزري و جوهر افشان جزء رايج‌ترين دستگاههاي چاپ ديجيتال محسوب مي‌شوند. در اين سيستم تونر، به شكل يك لايه نازك روي سطح چاپي قرار مي‌گيرد ولي در سطح چاپي نفوذ نمي‌كند. در مرحله بعد، با استفاده از مواد پوششي و با تابش اشعه UV يا فرآيند‌هاي حرارتي، اقدام به تثبيت رنگ‌ها مينمايند.
در چاپ ديجيتال سطح چاپي مي‌تواند هريك از اين موارد باشد: كاغذ، كنواس، كاغذ عكاسي، فوم برد، بوم، پارچه، چوب، شيشه و سنگ.
كاربرد‌هاي چاپ ديجيتال
• درگذشته براي چاپ تصاوير از واسطه‌هاي چاپي استفاده مي‌شد و پس از شروع فرآيند چاپ، امكان تغيير در آن وجود نداشت. اما امروزه، در سيستم چاپ ديجيتال، اين محمل‌ها حذف شده است. به همين سبب در چاپ هر نسخه، امكان تغيير اطلاعات درج شده وجود دارد. با حذف محمل‌هاي چاپ، افزون بر هزينه، در زمان آماده‌سازي نيز صرفه‌جويي مي‌شود.
• تهيه نمونه: در چاپ ديجيتال خبري از پليت‌ها نيست. از آنجا كه چاپگر مستقيما داده‌ها را از رايانه، روي سطح چاپي منتقل مي‌كند. اين ويژگي، امكان كاليبراسيون يا درجه‌بندي چاپگر و تهيه يك نمونه براي متقاضي را ايجاد مي‌كند.
• چاپ شخصي: همانطور كه در موارد بالا ذكر شد چاپ ديجيتال امكان چاپ، در تيراژ محدود را براي متقاضي ايجاد مي‌كند. به همين جهت اين امكان براي متقاضي وجود دارد تا از سطوح چاپي متفاوت يا طرح‌هاي متفاوت درنسخ ديگر استفاده كند. به عنوان مثال براي سفارش كارت پرسنلي، مي‌توان از طرح‌هاي متنوع يا سطوح چاپي متفاوت استفاده كرد.
فرآيند چاپ ديجيتال
اطلاعات مربوط به چاپ تصاوير، از طريق رايانه و در قالب يك رشته بيت به چاپگر ارسال مي‌شود. در واقع پايه و اساس چاپ ديجيتال، يك تصوير شطرنجي يا اصطلاحا يك بيت مپ است؛ كه داده‌ها را از طريق رايانه به چاپگر منتقل مي‌كند.
ابعاد سطح چاپي در چاپ ديجيتال
چاپ ديجيتال براساس ابعاد به سه گونه متوسط، بزرگ و عريض تقسيم مي‌شود.
چاپ ديجيتال متوسط (Medium Format): سفارشات مربوط به بروشور، عكس، كارت ويزيت، ليبل، كاتالوگ، لفاف‌هاي بسته‌بندي و چاپ روي سطوح مختلف در ابعاد ۳۳ × ۴۸ يا A3+ چاپ مي‌شود. چاپ اين سفارشات با چاپگر‌هاي ليزري، جوهرافشان و نوري انجام مي‌شود.
چاپ ديجيتال بزرگ (Large Format): پوستر‌ها و سفارشاتي كه حداكثر داراي عرض ۱۵۰ سانتي‌متر مي‌باشد و در فضا‌هاي داخلي مورد استفاده قرار مي‌گيرد؛ در ابعاد بزرگتر از A3+ تا عرض ۱۵۰ سانتي‌متر چاپ مي‌شود. در چاپ اين سفارشات، از چاپگر‌هاي ديجيتال نوري يا جوهرافشان و ليزري استفاده مي‌شود.
چاپ ديجيتال عريض (Wide Format): سفارشاتي كه در اين ابعاد چاپ مي‌شود عموما در محيط‌هاي باز مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به همين دليل در سطح چاپي اين سفارشات از موادي استفاده مي‌شود كه در مقابل عوامل محيطي مانند آب و نور خورشيد مقاوم باشد. فرمت عريض، داراي حداقل ۱۵۰ سانتي‌متر و حداكثر ۵۰۰ سانتي‌متر عرض است.
انواع چاپ ديجيتال
چاپ ديجيتال، به لحاظ روش تكنولوژي مورد استفاده به 7 دسته ذيل تقسيم مي‌شود:
۱. روش چاپ ديجيتال نوري
۲. روش چاپ حرارتي
۳. روش تصعيد رنگ
۴. روش چاپ
۵. روش چاپ جوهرافشان
۶. روش چاپ الكتروفوتوگرافي (جامد پودري، مايع)
۷. ماركر ليزري
۱. روش چاپ ديجيتال نوري
يكي از پركاربردترين روش‌هاي چاپ ديجيتال مي‌باشد. در اين روش با استفاده از تابش نور، تصاوير را روي كاغذ‌هاي حساس به نور (كاغذ عكاسي) چاپ كرده و در مرحله بعد تثبيت مينمايند. كيفيت تصاوير در اين روش، بسيار بالاست. يكي از مشكلات اين روش، دو مرحله‌اي بودن آن مي‌باشد. البته امروزه اين مشكل، با وجود دستگاههاي اتوماتيك، حل شده است. در دهه‌هاي گذشته Photo Lab يا دستگاه ديجيتال نوري، جايگاه ويژه‌اي در لابراتوار‌هاي عكاسي دارا بود.
۲. روش چاپ حرارتي
در سيستم چاپ حرارتي، با ايجاد گرماي شديد به وسيله ماتريس‌هاي حرارتي يا ليزر و ديگر واكنش‌هاي شيميايي، رنگ و تصوير را روي كاغذ‌هاي حساس به حرارت چاپ مي‌كنند. از اين روش براي چاپ تصاوير تك رنگ استفاده مي‌شود. البته امروزه استفاده از اين روش، تقريبا منسوخ شده است.
۳. روش تصعيد رنگ
در واقع سيستم تصعيد رنگ، شبيه روش حرارتي مي‌باشد. در اين سيستم، ابتدا رنگ‌ها روي سلفون قرار مي‌گيرد و سپس با استفاده از پرتوهاي رنگي مانند ماتريس‌هاي حرارتي رنگ‌ها، از روي سلفون بخار شده و روي كاغذ ثبت مي‌شود. تصاوير چاپ شده به اين روش، از كيفيت بالايي برخوردار است. در دهه‌هاي گذشته از اين روش براي چاپ پوستر‌هاي تبليغاتي استفاده مي‌شد. قيمت پايين اين دستگاه سبب شده تا در بسياري از لابراتوار‌هاي عكاسي از اين چاپگر استفاده شود. اما مواد مصرفي اين دستگاه مانند سلفون‌هاي رنگي داراي قيمت بالايي است كه سبب مي‌شود استفاده از آن، مقرون به صرفه نباشد.
۴. روش چاپ
دستگاههاي سيستم چاپ كاملا مشابه چاپگر‌هاي افست است و تنها تفاوت آن‌ها در استفاده از محمل‌هاي چاپي مي‌باشد. محمل چاپي يا پليت از ابتدا داخل اين چاپگر‌ها تعبيه شده است. در اين شيوه چاپ، داده‌ها به شكل يك فايل كامپيوتري از رايانه به چاپگر منتقل شده و كل پروسه چاپ به صورت كاملا اتوماتيك انجام مي‌شود. اين ماشين آلات Direct Imaging نام دارد و به اختصار به نام DI شناخته مي‌شود. استفاده از اين روش براي چاپ صفحات در تيراژ بالا، برخلاف ساير سيستم‌هاي چاپ ديجيتال، بسيار مقرون به صرفه است. اما همچنان امكان چاپ اطلاعات متغير در اين سيستم وجود ندارد.
۵. روش چاپ جوهرافشان
در روش جوهرافشان، داده‌هاي ديجيتال به صورت مستقيم و به وسيله مركب‌هاي مايع روي سطوح چاپي منتقل مي‌شوند. در اين سيستم چاپگر مركب مايع را به صورت مستقيم از هد بر روي كاغذ انتقال مي‌دهد. در سيستم جوهرافشان، به دليل عدم استفاده از محمل مياني، تاثير عوامل محيطي بر كيفيت چاپ به حداقل مي‌رسد. نازل رنگ‌پاش اين چاپگر، كاملا ديجيتالي بوده و فقط از دو فرمان مثبت و منفي به معناي پاشيدن يا نپاشيدن رنگ پيروي مي‌كند. تنوع در ابعاد دستگاههاي چاپي كه از سيستم جوهرافشان پيروي مي‌كنند از پرينتر‌هاي روميزي آغاز و تا دستگاههاي با عرض پنج متر را در برمي‌گيرد. مهمترين سيستم‌هاي چاپ ديجيتال، شامل سيستم جوهرافشان با امكان پاشيدن تونر براساس تقاضا (Drop on Demand) و پيوسته ((Continues tone مي‌باشد. قطعا سيستم جوهرافشان، با كيفيت‌ترين، رايج‌ترين و اصيل‌ترين روش چاپ ديجيتال محسوب مي‌شود.
۶. روش چاپ الكتروفتوگرافي ( مركب جامد پودري، مايع)
سيستم الكتروفتوگرافي به دو نوع مركب جامد پودري يا تونري و مايع يا ديجيتال مركبي تقسيم مي‌شود.
۱-۶. تونري: در اين روش، از طريق شعاع نور ليزر، مركب‌هاي پودري كه تونر نام دارد باردار شده و با ذوب شدن اين تونرها، تصاوير روي كاغذ نقش مي‌بندد. سرعت چاپ تصاوير، در روش تونري بيشتر از روش جوهرافشان است. البته اين روش، به دليل وجود واسطه بين مخزن رنگ و سطح چاپي جزء تكنولوژي ديجيتال محسوب نمي‌شود.
۲-۶. ديجيتال مركبي: در اين سيستم به جاي استفاده از مركب‌هاي پودري، از مركب‌هاي رنگي مايع استفاده مي‌شود. اما محدوديت‌هاي اين چاپگر سبب شده تا كمتر مورد توجه قرار بگيرد.
• يكي از اين محدويت‌‌ها فناوري پيچيده به كار رفته در اين دستگاه است كه تا سالها فقط در اختيار شركت Indigo بود.
• دومين محدوديت اين چاپگر، ابعاد سطح چاپي است كه تنها ابعاد ارائه شده در اين دستگاه، سطح چاپي A3 مي‌باشد.
• سومين مورد قيمت بالاي اين چاپگر است.
۷. روش چاپ ماركر ليزري
اين روش، بيشتر در صنايع توليدي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين روش به وسيله اشعه ليزر و با ايجاد حرارت و سوزاندن، تصاوير مورد نظر را روي محصول درج مي‌كنند.
اميدواريم با مطالعه اين مطلب، توانسته باشيم اطلاعات مفيدي درباره چاپ ديجيتال در اختيار شما قرار دهيم.
منبع: چاپخانه خانه طراحان سام